Jakie koszty pracy zdalnej poniesie pracodawca, określa nowelizacja Kodeksu pracy, której przepisy dotyczące pracy zdalnej wchodzą w życie 7 kwietnia 2023 r. Jakie koszty związane z pracą zdalną musi pokryć pracodawca? W jaki sposób ustala się zasady pokrywania kosztów? Jakie świadczenia przysługują pracownikowi za korzystanie z należących do niego narzędzi i urządzeń?
Koszty pracy zdalnej obejmują wszelkie koszty, jakie są bezpośrednio związane z wykonywaniem przez pracownika pracy zdalnej. Między innymi są to koszty związane z instalacją i serwisem narzędzi pracy oraz koszty energii i usług telekomunikacyjnych.
Jakie koszty pracy zdalnej musi pokryć pracodawca
Pracodawca ma obowiązek pokrycia:
- kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,
- kosztów energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej;
- innych niż wymienione powyżej kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej.
Jak ustala się zasady zwrotu kosztów
Pracodawca ma obowiązek pokrycia innych kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej, jeśli zwrot takich kosztów został określony:
- w porozumieniu dotyczącym zasad wykonywania pracy zdalnej zawartym pomiędzy pracodawcą a organizacjami związkowymi,
- regulaminie określającym zasady pracy zdalnej wydanym przez pracodawcę,
- poleceniu, na podstawie którego pracownik wykonuje pracę zdalną (patrz niżej), lub
- porozumieniu o wykonywaniu pracy zdalnej zawartym pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.
Kodeks nie określa, jakie koszty należą do kategorii „innych kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej”. Ustawodawca pozostawił tu pracodawcom i pracownikom swobodę w ustaleniu – przy uwzględnieniu konkretnych okoliczności – jakie koszty będą pokrywane przez pracodawcę.
Na polecenie pracodawcy praca zdalna może być wykonywana:
- w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub
- w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej
– jeżeli pracownik złoży bezpośrednio przed wydaniem polecenia oświadczenie w postaci papierowej lub elektronicznej, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.
Od 16 maja 2022 r. do odwołania na obszarze Polski obowiązuje stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.
Co należy się pracownikowi za korzystanie z własnego sprzętu
Pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z pracodawcą za wykorzystywanie niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, których nie zapewnił pracodawca (np. stanowiących własność pracownika). Zasady wykorzystywania takich materiałów, narzędzi pracy i urządzeń technicznych określają pracodawca i pracownik.
Urządzenia techniczne niezapewnione przez pracodawcę, z których będzie korzystał pracownik wykonujący pracę zdalną muszą spełniać wymagania określone przepisami Kodeksu pracy dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy. Urządzenia te muszą:
- zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczególności zabezpieczać pracownika przed urazami, działaniem niebezpiecznych substancji chemicznych, porażeniem prądem elektrycznym, nadmiernym hałasem, działaniem drgań mechanicznych i promieniowania oraz szkodliwym i niebezpiecznym działaniem innych czynników środowiska pracy;
- uwzględniać zasady ergonomii.
Czy koszty mogą być pokrywane ryczałtem
Obowiązek pokrycia kosztów, albo wypłaty ekwiwalentu, może być zastąpiony obowiązkiem wypłaty ryczałtu, którego wysokość odpowiada przewidywanym kosztom ponoszonym przez pracownika w związku z wykonywaniem pracy zdalnej.
Jak ustalać ekwiwalent albo ryczałt
Przy ustalaniu wysokości ekwiwalentu albo ryczałtu bierze się pod uwagę w szczególności normy zużycia materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, ich udokumentowane ceny rynkowe oraz ilość materiału wykorzystanego na potrzeby pracodawcy i ceny rynkowe tego materiału, a także normy zużycia energii elektrycznej oraz koszty usług telekomunikacyjnych.
Czy od kwot należnych pracownikowi należy się podatek
Zapewnienie pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przez pracodawcę materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej przez pracownika i wypłata ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy z o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wobec tego kwoty należne pracownikowi z tytułu pokrycia kosztów, ekwiwalentu lub ryczałtu nie są opodatkowane podatkiem dochodowym ani nie są obciążone składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.